İngiltere İçişleri Bakanlığının (Home Office) Ankara Anlaşması vizelerine bakan vize memurlarına yönelik olarak hazırladığı yeni yönetmelikte, Sayfa 8’de Eligibility of Entry Clearance (giriş vizesi icin uygunluk) başlığı altında, şu ifadeler dikkati çekiyor:
The following requirements for entry clearance for those coming to join an established business are in paragraph 31 of HC509:
- the applicant is bringing money of their own to put into the business
- the applicant will be able to bear their share of the liabilities
- the share of the profits will be sufficient to support them and their dependants
- the applicant will be actively concerned in the running of the business
- there is a genuine need for their services and investment
- the accounts of the business for previous years must be produced.
Yukarida bold olarak belirttiğim ifadeler, önceki yönetmeliklerde de yer almaktaydı. Ancak, özellikle mahkeme (appeal) hakkının kaldırılmasından sonra, bu ifadeler önem kazanmakta, zira bu maddelerin yorumu, kişiye göre değişebilmekte. Vize memurlarının genel olarak red verme niyetinde oldukları gerçeği göz önünde bulundurulduğunda, bu iki maddeye yanıt olacak şekilde, yani memurun yorum yapmasına mahal bırakmayacak şekilde başvuru evraklarının hazırlanması gerekecektir.
the applicant will be actively concerned in the running of the business (Başvuran, işin yürütülmesinde aktif olarak rol oynamalıdır).
Bu ifade ile, Ankara Anlaşmasından yararlanacak olanların, iş kuracaklarını veya bir işe ortak olacaklarını öne sürerek, anlamadıkları veya işin yürütülmesinde söz sahibi olmadıkları iş türleri üzerinden İngiltere’de kalmalarının önü kesilmeye çalışılmaktadır.
Aslında, yapılmak istenen, İngiltere’deki tanıdıklar üzerinden bir işyerini göstermelik sahiplenen kişilerin engellenmesidir. Örneğin: Kuaförlük mesleğinden hiç anlamayan, İngilizce bilmeyen ve daha önce hiç bir iş deneyimi olmayan birinin, İngiltere’de yaşayan amcasının kuaförlük dükkanını devir almasıyla, İngiltere’ye yerleşmesi engellenmeye çalışılacaktır. Daha da açık bir örnek vermek gerekirse, İngiltere’de kuaför dükkanı olan Murteza beyin, Karaman’da liseden yeni mezun olan işsiz yeğeninin İngiltere’ye gelmesini sağlamak amacıyla, dükkanını yeğeninin üzerine yapması engellenmektedir. Kuaförlük üzerine bir işyeri açmak için, elbette kişinin mutlaka kuaför olması gerekmez. İşyeri açan kişi, yeterli bilgi ve deneyime sahip kuaför istihdam ederek de, kuaför dükkanı açabilir. Ancak meslekten anlamıyorsa bile kuaförlük işini bir girişimci olarak yapabileceğini, en azından işin yönetilmesini ve günlük işlerin yürütülmesini sağlayacak düzeyde ingilizce bildiğini, personal istihdam etmede, iş kurmada ve iş yönetmede önceden tecrübesinin olduğunu ispatlamak zorunda kalacaktır.
there is a genuine need for their services and investment (Başvuranın iş gücüne ve yatırımına gerçekten ihtiyaç olmalıdır)
Bu aslında, ortaklık kuracakları ilgilendiriyor. Yatırıma ihtiyaç duymayan bir işyerine ortaklığın, iş dünyasının doğasına aykırı olduğu bir gerçektir. Sırf birilerinin İngiltere’de kalmasını sağlamak veya o işyerinde çalışma izni ile uğraşmadan rahatlıkla çalışmasının önünün açmak amacıyla, göstermelik ortalıklar, maalesef Ankara Anlaşmasında kullanılan en önemli yollardan biri olmuştur. Yine örnek vermek gerekirse, Londra’da kebap dükkanı olan Ahmet bey, işyerinde eleman sıkıntısı çekmekte ve yanında ucuza çalıştıracağı pideci bulamamaktadır. Aksaray’da bir pidecide çalışan kuzenini işyerine ortak ederek, İngiltere’ye getirmek istemektedir. Bu, gerçek olmayan bir ortaklıktır. Amaç, hem kuzeninin İngiltere’de kalmasını sağlamak, hem de ucuza iş gücü edinmektir. Bunu önlemek için, vize memuru, işyerinin gerçekten bir ortağa ve sermayeye ihtiyaç duyup duymadığını dikkatlice inceleyecektir.
